به بهانه روز جهانی آب؛
حفظ یخچال های طبیعی یک استراتژی برای بقاست
به گزارش لوازم حیوان خانگی، رژیم جریان آب حاصل از ذوب یخ، برای میلیاردها نفر درحال تغییر بوده و پیامدهایی مانند سیل، خشکسالی، رانش زمین و افزایش تراز سطح دریاها را به دنبال داشته است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- بابک ابراهیمی *: هر ساله در ۲۲ مارس، روز جهانی آب بعنوان یک رویداد بین المللی توسط سازمان ملل متحد برگزار می گردد تا اهمیت آب شیرین و مدیریت پایدار منابع آبی را به جهانیان یادآوری کند.
این روز یک رویداد جهانی برای افزایش آگاهی در رابطه با اهمیت آب و مدیریت پایدار منابع آبی بوده و فرصتی است تا مردم، سازمان ها و دولت ها در رابطه با چالش های در رابطه با آب، مانند کمبود آب، آلودگی و دسترسی نابرابر به آب شرب سالم گفتگو کنند و اقدامات لازم را برای حل این مشکلات انجام دهند.
شعار روز جهانی آب هر سال بر مبنای چالش های در رابطه با آب انتخاب می شود. برای نمونه، شعار سال ۲۰۲۳ «شتاب در تغییر برای حل بحران آب» بود که بر ضرورت اقدام فوری برای حل بحران آب در جهان تاکید داشت.
«حفاظت از یخچال های طبیعی» شعار روز جهانی آب سال ۲۰۲۵ نامگذاری شده و حاوی پیام بسیار مهمی در مورد اثرات گرمایش زمین بر منابع آب است.
گرمایش زمین سبب بالارفتن تراز ارتفاعی مرز برف دائمی و به تبع آن ذوب و عقب نشینی یخچال های طبیعی واقع در نقاط مختلف جهان همچون یخچال های واقع در شمالگان، جنوبگان و یخچال های کوهستانی شده است. در نتیجه آب شدن تدریجی یخچال ها، حجم زیادی از آب شیرین که در فرم یخ ذخیره شده است، ذوب شده و ذخایر آب شرب خیلی از نقاط زمین را با مخاطره مواجه می سازد.
روز جهانی آب فرصتی است برای افزایش آگاهی در رابطه با نقش یخچال ها در چرخه آب جهانی، اخطار در رابطه با خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی و تشویق به اقدامات عملی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و محافظت از منابع آبی.
در بخشی از پیام در رابطه با شعار روز جهانی آب آمده است: یخچال های طبیعی سریع تر از همیشه درحال ذوب شدن هستند. همانطور که سیاره زمین به علت تغییرات آب و هوایی گرم تر می شود، یخ کره درحال کوچک شدن است و شرایط حدی در چرخه آب را غیرقابل پیشبینی تر و شدیدتر می کند.
برای میلیاردها نفر، رژیم جریان آب حاصل از ذوب یخ درحال تغییر است و پی آمدهای مانند سیل، خشکسالی، رانش زمین و افزایش تراز سطح دریاها را به دنبال داشته است.
حفظ یخچال های طبیعی یک استراتژی برای بقا است و ما باید برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و مدیریت پایدارتر آب حاصل از ذوب یخ برای مردم و کره زمین با یکدیگر همکاری نماییم.
در ایران باآنکه شناخت اغلب مردم از واژه یخچال، محدود به پهنه های برف و یخ انباشته شده در نواحی کوهستانی می گردد، اما به واقع یخچال های واقعی در ایران پراکنشی اندک در بعضی نواحی کوهستانی مانند تخت سلیمان، اشتران کوه، زردکوه، دنا و … دارند.
بر اساس تعاریف آکادمیک، یک یخچال یک توده طبیعی از یخ است که بر اثر تجمع برف و یخ متراکم و تبلور مجدد آن طی صدها سال شکل گرفته است. یک یخچال، یک سیستم پویاست که در آن تراکم و حرکت یخ مشاهده می شود. بر طبق این تعریف پهنه های برفی دائمی فاقد حرکت را نمی توان بعنوان یخچال درنظر گرفت.
با این حال گرمایش زمین و به تبع آن بالارفتن تراز ارتفاعی مرز برف دائمی سبب ذوب این پهنه ها هم می شود. با کاهش این سطوح برفی، میزان بازتابش نور خورشید (آلبدو) کاسته شده و فرایند گرمایش زمین در این مناطق تشدید شده و در نتیجه ذخایر آب مناطق کوهستان در فصول سرد به واسطه ذوب و همچنین افزایش نرخ تبخیر، کاسته می شود.
برخی از حقایق در رابطه با وضعیت یخچال ها در دنیا می تواند اهمیت نام گذاری این روز و نقش یخچال ها بعنوان منابع ذخیره آب و همچنین شاخصهای مهم نشان دهنده گرمایش زمین را به شرح زیر روشن نماید:
یخچال های طبیعی نقش حیاتی در تأمین آب شیرین جهان دارند. حدود ۷۰ درصد از آب شیرین زمین به شکل برف یا یخ وجود دارد و نزدیک به ۲ میلیارد نفر برای نوشیدن، کشاورزی و تولید انرژی به آب ناشی از یخچال ها، ذوب برف و رواناب های کوهستانی متکی هستند.
• کاهش ذخایر یخچالی می تواند به کمبود آب در مناطقی مانند آسیای مرکزی و خاورمیانه بینجامد و تنش های اجتماعی و سیاسی را تشدید و علاوه بر آن پایداری اکوسیستم ها و حیات گونه های گیاهی و جانوری در مناطق خشک و کوهستانی را به مخاطره اندازد.
• یخچال ها با بازتابش نور خورشید (آلبدو) به خنک شدن زمین و به تبع آن کاهش نرخ گرمایش زمین کمک می کنند.
• با گرمایش زمین، یخچال های طبیعی با سرعت بی سابقه ای درحال ناپدید شدن هستند. در سال ۲۰۲۳، یخچال های طبیعی بیشتر از ۶۰۰ گیگاتن آب از دست دادند که بزرگترین کاهش جرمی است که در ۵۰ سال قبل ثبت شده است.
• افزایش ذوب یخچال های طبیعی به صورت قابل توجهی به افزایش جهانی تراز سطح دریاها و تهدید نواحی ساحلی کمک می نماید، به صورتی که سطح دریاهای امروزی حدود ۲۰ سانتی متر بالاتر از سال ۱۹۰۰ است و نرخ بالا آمدن سطح آب دریاها در دوره ۲۰۰۶-۲۰۱۵ حدود ۲.۵ برابر نرخ بالا آمدن سطح آب در دوره ۱۹۹۰-۱۹۹۱ است. ذوب شدن صفحات یخ قطب جنوب می تواند سبب بالا آمدن سطح دریاهای آزاد تا ۵۸ متر نسبت به تراز فعلی باشد.
• محدود کردن گرمایش زمین به ۱.۵ درجه سانتی گراد می تواند یخچال های طبیعی را در دو سوم سایت های میراث جهانی نجات دهد.
*دکترای ژئومورفولوژی، معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه ای اصفهان
منبع: لوازم حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب