گزارش مهر؛
افزایش نگرانی برای انقراض یوز ایرانی
به گزارش لوازم حیوان خانگی سال ها پیش تولد سه توله یوزپلنگ از مادری در پارک ملی سیاهکوه، امید به زادآوری آنها را افزایش داد اما از آنجائیکه هیچ یوز ماده ای در یزد مشاهده نشده، حالا نگرانی از انقراض جدی تر شده است.
خبرگزاری مهر – گروه استان ها: سال ۸۹ یوز مادری در پارک ملی سیاهکوه شهرستان اردکان، سه توله پسر به دنیا آورد که از جانب تیم مطالعاتی مربوطه اردلان، ارسلان و اردوان نامگذاری شدند. دیگر خبری از یوز ماده نشد اما سه برادر تا سال ۱۳۹۴ همواره در کنار هم در قلمروهای تحت مدیریت استان دیده شدند.
کم کم حضور سه نفره کمرنگ تر شد و این دفعه برادرها دو تا دو تا دیده می شدند و گاهی «آرش»، یوز نری که در منطقه نایبندان طبس بعنوان زیستگاه اصلی یوز در ایران زندگی می کرد و هم «هومینو» میهمان آنها بود.
این روزها درباره جمعیت یوز ایرانی اظهارنظرهای متفاوتی می شود. یوزهایی که در یزد و خراسان جنوبی مشاهده شدند همگی نر هستند و سال ها است که هیچ ماده ای در میان آنها دیده نشده است.
آن طور که سازمان محیط زیست اعلام نموده، تصویر اردلان سال ۱۳۹۹ توسط اصغر شریعتی در شهرستان بهاباد و اردوان هم در سال ۱۳۹۸ در دره انجیر شهرستان اردکان توسط دوربین تله ای به ثبت رسید.
اما از آن موقع تابحال این دو یوز دیده نشده اند از آنجائیکه این دو یوز ۱۲ سال سن دارند و از آغاز دهه ۹۰ به بعد، هیچ یوز ماده ای در یزد دیده نشده به نظر می آید نمی توان به این دو برادر امیدی برای زادآوری داشت.
۱۰ نقطه اصلی قلمرو یوزها در کشور استانهای یزد، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سمنان و کرمان هستند که هر چند یوزها در این قلمرو جابجا می شوند اما این جابجایی با خطراتی همچون برخورد با خودرو ها به علت عبور جاده ها در منطقه تحت مدیریت و حمله سگ های ولگرد مواجهند و از طرفی کاهش زادآوری و تلف شدن در اثر خشکسالی و کمبود طعمه، همین جمعیت محدود را هم در معرض خطر انقراض قرار داده است.
از سال ۸۹ هیچ یوزپلنگ ماده ای در یزد مشاهده نشده است
جمعیت پیشبینی شده یوزه ای ایران در ۴۰ سال پیش حدود ۴۰۰ قلاده بود و این جمعیت در سال ۷۷ به ۲۰۰ تا ۳۰۰ قلاده رسید و در ادامه به ۱۰۰ قلاده کاهش پیدا کرد و الان هم حدود ۲۰ قلاده برآورد می شود و این روند کاهشی در استان یزد هم بعنوان یکی از زیستگاه های اصلی یوزآسیایی پیش رفت و پس از سال ۱۳۸۹ که شاهد زادآوری تنها یوز ماده در پارک سیاه کوه بودیم، هیچ یوز ماده ای در این منطقه مشاهده نشده اما این امید وجود دارد که یوز ماده باشد اما مشاهده نشده باشد.
آمارهای ضد و نقیضی از تعداد قلاده های یوز در ایران گزارش می شود که بین ۱۲ تا ۲۰ رأس است و این نشان داده است جمعیت این حیوان منحصر به فرد، زیبا و نجیب، اندک شده و به شکل جدی در معرض خطر انقراض قرار دارد.
جمعیت یوزه ای استان یزد
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد درباره جمعیت یوزه ای استان به خبرنگار مهر اظهار داشت: آخرین یوز ماده استان سال ۱۳۸۹ در پارک ملی سیاه کوه با سه توله مشاهده شد که هر سه قلاده نر بودند و آن موقع اردلان، ارسلان و اردوان نامگذاری شدند. این توله ها تا چندین سال با هم زندگی می کردند و تصاویرشان ثبت می شد اما پس از چند سال یکی از آنها دیگر مشاهده نشده و جدا شد.
حجت دهقان اضافه کرد: این توله ها دو تا دو تا با هم بودند و در نهایت در دو سه سال گذشته هیچ گاه سه قلاده با هم دیده نشدند و همواره یکی از آنها با یوز نر دیگری از نایبندان طبس در دره انجیر مشاهده شده اند.
وی افزود: سال جاری آخرین مشاهده یوز در استان، شناسایی اردوان و هومینو در قلمرو استان البته به صورت تک تک بود. یک سال پیش دو قلاده یوز در شهرستان بافق و دره انجیر شهرستان اردکان دیده شدند که یکی از آنها هومینو نر بود و مشاهده اردوان هم کمتر از یک ماه قبل در قلمرو استان ثبت شده است.
انجام کار تحقیقاتی پایش جمعیت یوزپلنگ در استان یزد
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد از انجام طرح تحقیقاتی در ایام اخیر جهت بررسی جمعیت گوشت خواران با اولویت یوزپلنگ در مناطق دره انجیر، آریز و بهاباد اطلاع داد.
وی اظهار داشت: در این طرح حداقل ۲۰ دوربین در مناطق تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد مستقر می شود و در نهایت تا آخر سال جمع بندی صورت گرفته و نتایج اعلام می شود که امیدواریم در اثر اجرای این طرح، شاهد افزایش جمعیت یوزه ای استان و مشاهده یوز باشیم.
دهقان درباره احتمال جمعیت یوز استان یزد عنوان کرد: با عنایت به این که بر مبنای مستندات علمی سن یوز در نهایت ۱۴ سال در طبیعت پیشبینی شده است و یوزه ای متولد شده استان سنشان بالا است، امکان دارد مرده باشند اما این امکان هم وجود دارد که جمعیت بیشتر باشد اما از دید دوربین ها مخفی مانده باشد. بر مبنای مستندات علمی سن یوز در نهایت ۱۴ سال در طبیعت پیشبینی شده است و یوزه ای متولد شده استان سنشان بالا است، امکان دارد مرده باشند اما این امکان هم وجود دارد که جمعیت بیشتر باشد اما از دید دوربین ها مخفی مانده باشد
وی درباره یوز ماده هم همین اطلاعات را بیان کرد و اضافه کرد: یوز ماده آخرین بار سال ۱۳۸۹ شناسایی شده و تابحال حضور یوز ماده ای در استان ثبت نشده است.
دهقان اظهار داشت: البته قلمرو یوز در استان وسیع است و این حیوان نجیب و ترسو با کوچک ترین ناامنی یا نیافتن طعمه از قلمرو خود جابجا می شود. برای مثال یوز نر از بهاباد تا دره انجیر اردکان جابجا می شود و حتی تا ناینبدان طبس هم می رود حتی در قلمرو دربید در شهرستان یزد هم گزارشاتی از دیده شدن یوز اعلام شده است.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد درباره جفت گیری یوزها برای افزایش جمعیت آنها اعلام نمود: در یزد و نایبندان که زیستگاه اصلی یوز در فلات مرکزی ایران هستند، در یک دهه گذشته هیچ یوز ماده ای به ثبت نرسیده است اما در استان سمنان خانواده با توله ها زندگی می کنند و جفت گیری هم دارند.
وی اضافه کرد: یکی از طریق های نجات گونه از انقراض، طرح تکثیر نیمه طبیعی آنهاست که الان در پارک ملی توران واقع در استان سمنان، در چارچوب یک طرح ملی در حال اجرا می باشد.
تصادف جاده ای ۷ یوز را در سال های گذشته تلف کرد
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد با اشاره به اینکه جمعیت کمتر از ۲۰ فرد برای یوز، یعنی این حیوان در خطر انقراض قرار دارد، اظهار داشت: تصادفات جاده ای همچون مهم ترین تهدیدات جمعیت گونه یوزپلنگ آسیایی در استان به حساب می آید که در سالهای گذشته شاهد هفت مورد تلفات جاده ای آن بوده ایم.
دهقان یکی دیگر از عواملی که جمعیت یوز ایرانی را در معرض تهدید قرار داده است، سگ های ولگرد و سگ های گله موجود در طبیعت عنوان نمود و اظهار داشت: با توجه مهاجم بودن این سگ ها، تمامی حیوانات همچون یوزها در امان نیستند و با عنایت به این که یوز حیوان ضعیفی است و معمولا انفرادی زندگی می کند به سادگی از جانب سگ ها محاصره شده و کشته می شود. بعضی از دامداران برای کشتن گرگ هایی که گله هایشان را تهدید می کنند، از تله استفاده می نمایند که گاهی یوزها در آن گرفتار شده و تلف می شوند
وی به تله گذاری و استفاده از طعمه مسموم هم بعنوان یکی دیگر از عوامل تهدید جمعیت یوز ایرانی اشاره نمود و اضافه کرد: بعضی از دامداران برای کشتن گرگ هایی که گله هایشان را تهدید می کنند، از تله استفاده می نمایند که گاهی یوزها در آن گرفتار شده و تلف می شوند.
دهقان درباره نزدیک شدن یوز به جوامع انسانی با عنایت به خشکسالی ها و کمبود غذا عنوان کرد: یوز حیوانی است که به صورت غریزی انفرادی، منزوی و ترسو است ازاین رو کمتر به جوامع انسانی و روستاها نزدیک می شود چون که در صورت کمبود طعمه، این حیوان با جابجایی قلمرو نیاز خویش را تأمین می کند.
امید که با انجام طرح مطالعاتی شناسایی جمعیت گوشت خواران با محوریت یوزپلنگ، شاهد یوز ماده ای در استان باشیم که امید زادآوری را در میان این جمعیت افزایش دهد و شاهد توله هایی باشیم که در قلمرو استان خودنمایی کنند و کمی از نگرانی های انقراض این حیوان زیبا بکاهند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب